Բեռլին, 10 մարտի, 2025 – Իրավապաշտպան կազմակերպությունները, ակտիվիստները և մտահոգ քաղաքացիներն այսօր հավաքվել էին Բրանդենբուրգի դարպասների մոտ՝ պահանջելու անհապաղ ազատ արձակել Ադրբեջանում ապօրինաբար կալանավորված հայ քաղբանտարկյալներին։ Գերմանիայի հայերի կենտրոնական խորհրդի (ZAD), վտանգի ենթարկված ժողովուրդների ընկերության (GfbV), Theophanu Club Germany, Working Group Recognition – Against Genocide, for International Understanding e.V., IGFM Internationale Gesellschaft für Menschenrechte e.V.) հրատապ միջոցներ ձեռնարկել Ադրբեջանի կողմից մարդու իրավունքների շարունակական խախտումների դեմ։
Նշանավոր իրավապաշտպաններ, այդ թվում՝ ԳԿԽ-ի նախագահ Յոնաթան Շփանգենբերկը, ելույթ ունեցան ամբոխի առաջ՝ ընդգծելով հայերի համակարգված հալածանքները և Ադրբեջանի կողմից քաղբանտարկյալներին որպես սակարկության գործիք օգտագործելը բանակցություններում:
«Ձերբակալվածները, այդ թվում՝ Ռուբեն Վարդանյանը, ապրում են անմարդկային պայմաններում՝ խոշտանգումների և վատ վերաբերմունքի մասին հաղորդումներով։ Վարդանյանն այս պահին հացադուլի մեջ է, և նրա կյանքը մեծ վտանգի տակ է։ Մենք չենք կարող լռել»,- հայտարարել է Շփանգենբերկը։
Ցուցարարներն ընդգծել են, որ Ադրբեջանի գործողությունները խախտում են միջազգային իրավունքը, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի ցեղասպանության կոնվենցիան և Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան։ Ցուցարարները կոչ են արել Եվրամիությանը, Գերմանիային և Ֆրանսիային իրականացնել հետևյալ միջոցները.
• Պատժամիջոցներ Ադրբեջանի պաշտոնյաների դեմ. նպատակաուղղված պատժամիջոցներ այն անձանց և հաստատությունների նկատմամբ, ովքեր պատասխանատու են հայ բանտարկյալների ապօրինի կալանավորման և կտտանքների համար:
• Բանտերի պայմանների միջազգային մոնիտորինգ. ճնշում Ադրբեջանի վրա՝ թույլ տալու ՄԱԿ-ի Խոշտանգումների դեմ կոմիտեին և Միջազգային Կարմիր Խաչին գնահատել բանտարկյալների վերաբերմունքը:
• Անհապաղ ազատ արձակել բոլոր հայ կալանավորներին. Ադրբեջանից պահանջել կատարել մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային պարտավորությունները և ազատ արձակել քաղբանտարկյալներին առանց նախապայմանների:
• Հայկական մշակութային ժառանգության պահպանում – Հետաքննել և կանխել օկուպացված Արցախում հայկական մշակութային և կրոնական վայրերի հետագա ոչնչացումը:
• Տեղահանված հայերի անվտանգ վերադարձի ապահովում. ապահովել միջազգային պաշտպանության մեխանիզմները, որոնք թույլ են տալիս հայերին վերադառնալ իրենց հայրենիք:
Բողոքի բանախոսները դատապարտեցին եվրոպական անգործությունը, ընդ որում Շփանգենբերկը վկայակոչեց ցեղասպանությունը կանխելու և խոցելի համայնքները պաշտպանելու Գերմանիայի պատմական պատասխանատվությունը: Նա քննադատեց կանցլեր Օլաֆ Շոլցի կողմից վճռական քայլերի ձախողումը և կոչ է արել պաշտոնական միջնորդություն ներկայացնել Միջազգային քրեական դատարան՝ ընդդեմ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի։
Այս բողոքի ակցիան հետևում է Եվրոպական հանձնաժողովին և Ֆրանսիայի կառավարությանը իրավապաշտպան կազմակերպությունների կողմից շարունակվող դիվանագիտական կոչերին: Չնայած ցեղասպանության վտանգի մասին ՄԱԿ-ի բազմիցս նախազգուշացումներին, բովանդակալից միջազգային գործողությունները դեռևս բացակայում են:
Իրավապաշտպան կազմակերպությունների կոալիցիան ծրագրում է հետագա ցույցեր ամբողջ Եվրոպայում և պաշտոնական միջնորդություն կներկայացնի Եվրախորհրդարան՝ կոչ անելով անհապաղ պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի դեմ: Բողոքի ակցիայի կազմակերպիչները նաև կոչ են արել եվրոպացի քաղաքացիներին բարձրացնել իրազեկությունը և ճնշում գործադրել իրենց կառավարությունների վրա՝ պայքարելու մարդու իրավունքների այս կոպիտ խախտումների դեմ:
«Աշխարհը չպետք է աչք փակի Ադրբեջանի հանցագործությունների վրա»,- ասել է GfbV-ի մարդու իրավունքների ղեկավար Սառա Ռեյնկեն։ «Բառերի ժամանակն անցել է. մեզ հիմա պետք են գործողություններ»:
Լրացուցիչ տեղեկությունների կամ գործին աջակցելու համար խնդրում ենք կապվել՝
Zentralrat der Armenier in Deutschland e.V.
Կայք: https://www.zentralrat.org
փոստ՝ vorstand@zentralrat.org
Վտանգված ժողովուրդների հասարակություն (GfbV)
Կայք: www.gfbv.de
փոստ՝ info@gfbv.de
