Այս պահին եմնք ունենք շուրջ 210 գերիներ, որոնք հայրենադարձվել են, շարունակաբար պահվում են 23 հայեր, բայց 23-ից 5-ը գերեվարվել են 2020 թվականի պատերազմի ընթացքում: Այս մասին «Տիգրանաշենը չի հանձնվելու թշնամուն» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահ Սիրանույշ Սահակյանը:
«Մենք ունենք երկու ռազմագերիներ, ովքեր հոկտեմբերին մասնակցել են ռազմական գործողություններին, ունենք գերիներ, քաղաքացիական անձինք, ովքեր ըստ էության գերեվարվել են նոյեմբերի 9-ի հայտարարության հաջորդող օրերին, երբ ընդամենը անցում են կատարել մի տարածք, որի վերաբերյալ ճշգրիտ տեղեկություններ չեն ունեցել, որից հետո մենք ունենք երկու քաղաքացիական անձանց առեւանգում, ձերբակալում, որը կապված է եղել բնակավայրում մոլորվելու եւ մեկ դեպքը Կարմիր խաչի ուղեկցությամբ Հայաստան տեղափոխեու հետ, այո, հարցը վերաբերվում է Վագիֆ Խաչատրյանի հայտնի դեպքի հետ: Մյուս 16 դեպքերը կապված են 2023 թվականի սեպտեմբերի հարձակման հետ: 8-ը գտնվել են այն բնակավայրերում, որտեղ ընթացել են ռազմական գործողություններ, այսինքն 7-ը եղել են կամավոր հիմունքներով ռազմական գործողությունների մասնակիցներ, մեկը քաղաքացիական տարեց անձ: Իսկ մյուս ութը Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունն է, որը իմ գնահատմամբ չեն համարվում ոչ գերիներ, ոչ էլ ռազմագերիներ, որովհետեւ նրանց ազատությունից զրկելը որեւէ առնչություն չունի մարտական գործողությունների կամ դրանց արդյունքի հետ: Նրանք քաղաքական պատվերի հիման վրա ձերբակալված, այս պահին էլ ապօրինաբար պահվող անձինք ենք, ովքեր պատժվում են իրենց արտահայտած կարծիքների, գործունեության եւ ինչու ոչ Արցախի ինքնորոշման իրավունքի իրացման համար եւ կարելի է ասել, որ նրանց ապօրինի անազատության մեջ պահելը ունի նաեւ սիմվոլիկ նշանակություն:
Հասկանալի է, որ ուժի գործադրմամբ Արցախի ինքնորոշման իրավունքը խեղդված է, խիստ անհայտ է դրա վերակենդանացման հնարավորությունները եւ այս անձանց ազատազրկելով նաեւ այս իրավունքն է ազատազրկվում անորոշ ժամանակահատվածում: Հասկանալի է, որ այդ ձեւով նշված անձինք ձերբակալվել են կամ ապագայում կանգնելու են անազատության մեջ, կամ կանգնելու են դատարանի առջեւ, նաեւ ազգային արժանապատվութունը ստորացնող տարրեր են պարունակում իրենց մեջ»,-ասաց նա:
Սահակյանը նշում է, որ գերիների խնդիրը սրանով չի սահմանափակվում, քանի որ կան անձիք, ովքեր գերեվարվել են, բայց Ադրբեջանը հրաժարվում է նրանց գերի ընկնելու փաստը:
«Այստեղ մենք կրկնակի բարդության խնդրի հետ ենք բախվում, նախ պետք է ապացուցենք, որ այս պահին էլ նրանք ողջ գտնվում են Ադրբեջանում, հասնենք Ադրբեջանի կողմից նրանց գերեվարվելը հաստատելուն եւ նոր փորձենք նրանց հետ վերադարձնել: Թե ինչ է այս պահին կատարվել այս անձանց հետ, մենք չենք կարող ասել, մեր ունեցած տեղեկություններով առնվազն 80 գերիներ ենթարկվել են բռնի անհետացման: Անկախ նրանից, թե ինչ է տեղի ունեցել նրանց հետ, պետությունը պարտավոր է հետաքննել եւ ճշմարտությունը հայտնել ընտանիքներին»,-ասաց նա:
Սահակյանի խոսքով՝ երրորդ խումբ կա, այս դեպքում խոսքը անհետ կորածների մասին է:
«Անհետ կորածների դեպքում ընկած է նաեւ մարտի դաշտում զոհված լինելու վարկածը, որոնց մարմինները չեն հայտնաբերվել»,-նշեց նա։
Աղբյուր՝ news.am
