ՄԻՊ֊ը հրապարակել է 2022թ․ օգոստոսին Ադրբեջանի կողմից Արցախի ժողովրդի իրավունքների խախտումների մասին արտահերթ եռալեզու զեկույց
Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմը հրապարակել է «2022թ․ օգոստոսին Ադրբեջանի կողմից Արցախի ժողովրդի իրավունքների խախտումների մասին» եռալեզու (հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն) արտահերթ զեկույցը, որն ուղարկվել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին, մարդու իրավունքների պաշտպանության առաջնային մանդատ ունեցող կառույցներին և միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպություններին։
Զեկույցի առաջին բաժնում ներկայացվել են փաստեր Եռակողմ հայտարարության ընդունումից հետո Արցախի ժողովրդի դեմ Ադրբեջանի կողմից համակարգված և շարունակաբար իրականացվող հանցագործությունների վերաբերյալ։ Հրադադարի հաստատումից հետո Ադրբեջանի կողմից կատարվել է մարդկային և նյութական խոշոր վնասի հասցրած ավելի քան 112 հանցագործություն, որի հետևանքով սպանվել է 3 քաղաքացիական և 15 զինվորական անձ, սպանության փորձի ենթարկվել 126 անձ (48 քաղաքացիական, 78 զինվորական), տարբեր աստիճանի հրազենային վիրավորում է ստացել կամ բռնության է ենթարկվել 65 անձ (14 քաղաքացիական, 51 զինվորական)։ Անդրադադարձ է կատարվել նաև 2022 թվականի օգոստոսին Արցախի ժողովրդի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած հերթական ագրեսիային և դրա հետևանքներին։
Երկրորդ բաժնում անդրադարձ է կատարվել Արցախի Հանրապետությունը Հայաստանի Հանրապետությանը կապող (Լաչինի) միջանցքի կենսական նշանակությանն ու դրա իրավական ռեժիմի փոփոխության անթույլատրելիությանը, ինչպես նաև միջանցքով անցնող երթուղին Եռակողմ հայտարարությամբ սահմանված ժամկետից շուտ փոփոխելու Ադրբեջանի կողմից ներկայացված անօրինական պահանջին։ Արձանագրվել է, որ իր անօրինական պահանջները առաջ մղելու համար ադրբեջանական կողմը շարունակաբար դիմում է ուժի կիրառման կամ դրա սպառնալիքի, ինչը միջազգային իրավունքի կոպտագույն խախտում է։
Երրորդ բաժինը անդրադարձել է ուժի կիրառման սպառնալիքի ներքո խաղաղ բնակավայրերի՝ Բերձոր, Աղավնո և Ներքին Սուս համայնքների հայաթափմանը, դրա հետևանքով մարդու հիմնարար իրավունքների կոպտագույն խախտումներին, որը ուղղակիորեն հակասում է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կողմից 2020 թվականի սեպտեմբերի 29-ին կիրառված և նույն թվականի նոյեմբերի 3-ին առավել ընդլայնված միջանկյալ միջոցին, որով կողմերին կոչ է արվել ձեռնպահ մնալ այնպիսի գործողություններից, որոնք կարող են հանգեցնել քաղաքացիական բնակչության Կոնվենցիայով պաշտպանվող իրավունքների խախտմանը։
Չորրորդ բաժնում ներկայացվել են ապացույցներ օգոստոսյան էսկալացիային զուգահեռ Ադրբեջանի պետական պաշտոնյանների, հանրային գործիչների կողմից հայերի դեմ ուղղված ատելության խոսքի և հայատյացության այլ դրսևորումների կտրուկ աճի վերաբերյալ։ Արձանագրվել է, որ Ադրբեջանն ակնհայտորեն անտեսում է ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարանի 2021 թվականի դեկտեմբերի 7-ի որոշումը, մասնավորապես որոշման 2-րդ կետով սահմանված պահանջը, որի համաձայն՝ Ադրբեջանը պարտավոր է․ «ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ կանխելու ազգությամբ և էթնիկ հայերին թիրախավորող ռասայական ատելության և խտրականության հրահրումը և խթանումը, ներառյալ՝ Ադրբեջանի պաշտոնյաների և պետական հաստատությունների կողմից»։
Զեկույցի հինգերորդ բաժնում անդրադարձ է կատարվել ռուսական խաղաղապահ առաքելության մանդատի հստակեցման անհրաժեշտությանը, որը արդյունավետ մեխանիզմներ կապահովվի հրադադարի ռեժիմի խախտումներին պատշաճ հակազդելու և լիարժեք խաղաղություն ապահովելու համար։
Զեկույցը պատրաստվել է Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի կողմից կատարված ուսումնասիրությունների, քաղաքացիական բնակավայրեր կատարած այցերի, քաղաքացիների հետ ունեցած առանձնազրույցների, պետական լիազոր մարմիններից ստացված տեղեկությունների հիման վրա և նպատակ է հետապնդում փաստագրելու Ադրբեջանի կողմից Արցախի ժողովրդի իրավունքների խախտման դեպքերն ու դրանց տարաբնույթ դրսևորումները և միջազգային կառույցների ու իրավապաշտպան կազմակերպությունների ուշադրությունը հրավիրելու Արցախում ստեղծված իրավիճակին։
Զեկույցը հասանելի է հետևյալ հղումով՝ https://artsakhombuds.am/hy/document/951
***
The Human Rights Ombudsman Published an Ad Hoc Trilingual Report on the Violations of the Rights of the People of Artsakh by Azerbaijan in August 2022
__________
The Human Rights Ombudsman’s office published an ad hoc trilingual report (Armenian, Russian, English) on the violations of the rights of the people of Artsakh by Azerbaijan in August 2022, which has been sent to the Co-chairs of the OSCE Minsk Group, organizations with a primary mandate of human rights protection and other human rights institutions.
The first section of the report presents details on the systematic and continuous crimes committed by Azerbaijan against the people of Artsakh after the November 9, 2020 Statement. After the establishment of the ceasefire, Azerbaijan committed more than 112 crimes that caused human casualties and significant material damage. As a result of those crimes 3 civilians and 15 military servicemen were killed, 126 persons were subjected to attempted murders (48 civilians, 78 militaries), and 65 people (14 civilians, 51 militaries) were wounded in various degrees. The section also made a reference to the Azerbaijani aggression launched against the people of Artsakh in August 2022 and its consequences.
The second section provides details on the existential importance of the Corridor connecting the Republic of Artsakh to the Republic of Armenia (Lachin Corridor) for the people of Artsakh, the inadmissibility of changing its legal regime, and Azerbaijan’s illegal demand of changing the route of the Corridor much earlier than was agreed under the November 9, 2020 Statement. It has been stated in the section that to advance its illegal demands, Azerbaijan continuously uses or threats to use force, grossly violating international law.
The third section introduces details on the depopulation of Berdzor, Aghavno, and Nerkin Sus communities of the Kashatagh region of Artsakh, resulting in gross violations of fundamental human rights, also referring to the European Court of Human Rights’ interim measures issued on August 19, 2022, and expanded on November 3 of the same year, which call on the parties “to refrain from such actions that could lead to a violation of the rights of civilians protected by the Convention.”
The fourth section provides some proof of the drastic increase in hate speech and other manifestations of Armenophobia by the state officials and public figures of Azerbaijan, parallel to the August escalation. It has been stated that Azerbaijan is clearly violating the order of the International Court of Justice issued on December 7, 2021, particularly paragraph 2, according to which Azerbaijan must “refrain from engaging in or tolerating hate speech against Armenians… punishing all acts of racial discrimination, both public and private, against Armenians, including those taken by public officials.”
The fifth section makes a reference to the necessity of clarifying the mandate of the Russian peacekeeping mission, which will provide effective mechanisms for properly countering the ceasefire violations and for ensuring stable and lasting peace.
The report was prepared on the basis of studies conducted by the Human Rights Defender’s Office, on the visits to various communities, citizens’ houses, on private conversations with citizens, and information received from state-authorized bodies. The aim is to document the cases of violation of the rights of the people of Artsakh by Azerbaijan and their various manifestations and to draw the attention of international institutions and human rights organizations to the situation in Artsakh.
The report is available at the following link: https://artsakhombuds.am/en/document/951
***
Защитник прав человека опубликовал внеочередной доклад на трех языках о нарушениях прав народа Арцаха со стороны Азербайджана в августе 2022 года
________
Защитник прав человека опубликовал внеочередной доклад на трех языках (армянский, русский, английский) «О нарушениях прав народа Арцаха со стороны Азербайджана в августе 2022 года», который был отправлен сопредседателям Минской группы ОБСЕ, структурам с первоочередным мандатом защиты прав человека и международным правозащитным организациям.
В первом разделе доклада представлены факты о систематических и непрерывных преступлениях, совершенных Азербайджаном против народа Арцаха после принятия трехстороннего заявления. После установления режима прекращения огня Азербайджаном совершено более 112 преступлений, причинивших большой человеческий и материальный ущерб, в результате которых погибли 3 мирных жителей и 15 военнослужащих, 126 человек подверглись покушениям на убийство (48 гражданских лиц, 78 военнослужащих), 65 человек (14 гражданских, 51 военный) получили огнестрельные ранения различной степени тяжести или подверглись физическому насилию. Также была упомянута очередная агрессия, развязанная Азербайджаном против народа Арцаха в августе 2022 года, и ее последствия.
Во втором разделе рассмотрены жизненно важное значение коридора (Лачинского) соединяющего Республику Арцах с Республикой Армения, и недопустимость изменения его правового статуса, а также предъявленное Азербайджаном раньше срока, установленного трехсторонним заявлением незаконное требование изменения маршрута, проходящего через коридор. Зафиксировано, что для выдвижения своих незаконных требований азербайджанская сторона постоянно прибегает к применению силы или угрозе ее применения, что является грубым нарушением международного права.
В третьем разделе речь идет об изгнании армян под угрозой применения силы из мирных населенных пунктов – общин Бердзор, Ахавно и Неркин Сус , в результате чего грубо нарушились основные права человека, что прямо противоречит обеспечительной мере, примененной Европейским судом по правам человека 29 сентября 2020 года и расширенную обеспечительную меру от 3 ноября того же года, согласно которой стороны были призваны воздерживаться от таких действий, которые могут привести к нарушению прав гражданского населения, охраняемых Конвенцией.
В четвертом разделе представлены доказательства резкого роста языка ненависти и других проявлений армянофобии со стороны азербайджанских государственных и общественных деятелей во время августовской эскалации. Зафиксировано явное игнорирование Азербайджаном решения Международного Суда ООН от 7 декабря 2021 года, в частности требования, установленного пунктом 2 решения, согласно которому Азербайджан обязан: «принять все необходимые меры для предотвращения разжигания и пропаганды расовой ненависти и дискриминации в отношении этнических армян, в том числе со стороны должностных лиц и государственных учреждений Азербайджана».
В пятом разделе доклада речь идет о необходимости уточнения мандата российской миротворческой миссии, что позволило бы обеспечить эффективные механизмы надлежащего противодействия нарушениям режима прекращения огня и обеспечения полного мира.
Доклад подготовлен на основе исследований, проведенных Аппаратом Защитника прав человека, посещений гражданских населенных пунктов, личных бесед с гражданами, информации, полученной от органов государственной власти, и направлен на документирование случаев нарушения прав жителей Арцаха со стороны Азербайджана и их различных проявлений, а также на привлечение внимания международных структур и правозащитных организаций к ситуации в Арцахе.
Доклад доступен по следующей ссылке: https://artsakhombuds.am/ru/document/951
